Συναρπαστική ανακάλυψη στον Άρη – Το «Zhurong» της Κίνας βρήκε πιθανή ακτογραμμή ενός αρχαίου ωκεανού στον Κόκκινο Πλανήτη

Καλή Αρειανή Πρωτοχρονιά. Η 12η Νοεμβρίου σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου έτους στον Κόκκινο Πλανήτη, του 38ου από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να μετράνε το 1956.

Το νέο έτος στον Άρη ξεκινά με δεδομένα από ένα πλέον ανενεργό ρόβερ που εντόπισε κάτι που φαίνεται να είναι μια αρχαία ακτογραμμή που διατρέχει το βόρειο ημισφαίριο του Κόκκινου πλανήτη. Οι επιστήμονες που μελετούν τα δεδομένα που έστειλε το ρόβερ Zhurong της Κίνας λένε ότι τα ευρήματα προσφέρουν νέα υποστήριξη στην υπόθεση δεκαετιών ότι ένας αρχαίος ωκεανός κάλυπτε τον βορρά του Άρη πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.

Από τότε που το Zhurong προσεδαφίστηκε το 2021 – σε μια από τις μεγαλύτερες και παλαιότερες λεκάνες πρόσκρουσης στον Άρη, γνωστή ως Utopia Planitia – το ρόβερ έχει διανύσει περίπου 2 χιλιόμετρα (1,24 μίλια) μελετώντας τη γεωλογία του περιβάλλοντός του σε αναζήτηση ενδείξεων νερού ή πάγου.

Τα νέα δεδομένα του ρόβερ Zhurong από τον Άρη

Συνδυάζοντας παρατηρήσεις από τις ενσωματωμένες κάμερες του ρόβερ και το ραντάρ διείσδυσης στο έδαφος με δεδομένα τηλεπισκόπησης από δορυφόρους σε τροχιά, ο Bo Wu από το Πολυτεχνείο του Χονγκ Κονγκ και οι συνάδελφοί του εντόπισαν διάφορα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με το νερό γύρω από την περιοχή προσγείωσης του ρόβερ.

Περιλαμβάνουν κώνους που μοιάζουν με κρατήρες, γούρνες, κανάλια ιζημάτων και σχηματισμούς ηφαιστείων λάσπης που η ομάδα ερμηνεύει ως ενδείξεις αρχαίας ακτογραμμής.

Με βάση τη σύνθεση των επιφανειακών αποθέσεων στην περιοχή, ο ωκεανός πιθανότατα υπήρχε πριν από περίπου 3,68 δισεκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με την μελέτη που περιγράφει τα ευρήματα, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports.

Η ομάδα πιστεύει ότι μια ποικιλία ορυκτών που σχετίζονται με το νερό, όπως το ενυδατωμένο διοξείδιο του πυριτίου, άρχισε να σχηματίζεται στον πυθμένα του ωκεανού περίπου αυτή την εποχή.

«Το νερό ήταν έντονα προσχωμένο, σχηματίζοντας τη δομή των στρωμάτων των αποθέσεων», δήλωσε στο Reuters ο συν-συγγραφέας της μελέτης Sergey Krasilnikov του Πολυτεχνείου του Χονγκ Κονγκ.

Πάγωσε ο Ωκεανός

Στη συνέχεια ο ωκεανός πάγωσε για περίπου 10.000 έως 100.000 χρόνια – μια σχετικά σύντομη περίοδος σε γεωλογικές χρονικές κλίμακες, χαράσσοντας την παρατηρούμενη ακτογραμμή πριν στεγνώσει, περίπου 260 εκατομμύρια χρόνια αργότερα.

«Τα ευρήματα όχι μόνο παρέχουν περαιτέρω στοιχεία για την υποστήριξη της θεωρίας ενός αρειανού ωκεανού, αλλά παρουσιάζουν επίσης, για πρώτη φορά, μια συζήτηση σχετικά με το πιθανό εξελικτικό σενάριο», δήλωσε ο Wu στο New Scientist.

Ωστόσο, δεν έχουν πειστεί ακόμη όλοι ότι τα δεδομένα του Zhurong υποδεικνύουν οριστικά μια αρχαία ακτογραμμή. Ο Benjamin Cardenas του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, ο οποίος έχει μελετήσει την εξέλιξη των αρειανών τοπίων, δήλωσε στο AFP ότι η διάβρωση που λαμβάνει χώρα επί δισεκατομμύρια χρόνια θα κατέστρεφε σίγουρα τα εύθραυστα, αιώνων σημάδια μιας ακτογραμμής.

Ο Wu συμφώνησε, αν και σημείωσε ότι είναι ωστόσο πιθανό μεταγενέστερα χτυπήματα αστεροειδών να έφεραν στην επιφάνεια κομμάτια της ακτογραμμής που εντόπισε το Zhurong.

Ο Κόκκινος Πλανήτης είχε κάποτε συνθήκες φιλικές προς τη ζωή

Η παρουσία νερού, ενός βασικού συστατικού για τη ζωή όπως την ξέρουμε, και ενός αρχαίου ωκεανού στον Άρη υποδηλώνει ότι ο Κόκκινος Πλανήτης ήταν κάποτε ικανός να φιλοξενήσει συνθήκες φιλικές προς τη μικροβιακή ζωή.

Οι επιστήμονες συνεχίζουν να προσπαθούν να βρουν πώς ακριβώς όλο αυτό το νερό άρχισε να εξαφανίζεται στο διάστημα πριν από περίπου 3 δισεκατομμύρια χρόνια. Μεγάλο μέρος της διαφυγής του είναι γνωστό ότι επιταχύνθηκε από τις συχνές ηλιακές καταιγίδες ενός νεαρού ήλιου που απογύμνωσαν την κάποτε παχιά ατμόσφαιρα του Άρη.

Οι επιστήμονες πιστεύουν επίσης ότι τουλάχιστον ένα μέρος του ωκεανού πρέπει να εξαφανίστηκε υπόγεια. Δεδομένα από την προσεδάφιση Insight της NASA διαπίστωσαν πρόσφατα ότι αρκετό νερό για να καλύψει τον Άρη με έναν ωκεανό βάθους μεταξύ ενός και δύο χιλιομέτρων (0,62 και 1,2 μίλια) είχε διεισδύσει στο φλοιό του πλανήτη, όπου αποθηκεύτηκε σε μικροσκοπικές ρωγμές και πόρους.

Αν και το Insight δεν βρήκε στοιχεία για ζωή στον Άρη, «τουλάχιστον εντοπίσαμε ένα μέρος που θα έπρεπε, κατ’ αρχήν, να είναι σε θέση να διατηρήσει ζωή», ανέφερε σε προηγούμενη δήλωσή του ο Μάικλ Μάνγκα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης.

Η απάντηση στο μυστήριο

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η αδιαμφισβήτητη αλήθεια για την ιστορία του νερού στον Άρη μπορεί να τεκμηριωθεί μόνο αφού κάποια από τα δείγματα από τον πλανήτη μεταφερθούν πίσω στη Γη, όπου οι επιστήμονες μπορούν να πραγματοποιήσουν λεπτομερείς αναλύσεις που δεν είναι εφικτές με τα όργανα που βρίσκονται πάνω στα οχήματα.

Τέτοιες αναλύσεις – και απαντήσεις στο εδώ και δεκαετίες μυστήριο της εξαφάνισης του αρειανού νερού – μπορεί να είναι δυνατές ήδη από το 2031. Η Κίνα ανακοίνωσε πρόσφατα ότι προώθησε την αποστολή επιστροφής δειγμάτων από τον Άρη Tianwen 3 κατά δύο χρόνια, για το 2028, πράγμα που σημαίνει ότι η χώρα θα μπορούσε να φέρει στη Γη 500 γραμμάρια (17,6 ουγγιές) δειγμάτων από την επιφάνεια του Άρη μέχρι το 2031.

Εάν η αποστολή πάει σύμφωνα με το σχέδιο, τα δείγματα θα μπορούσαν να παραδοθούν στη Γη πολύ πριν από το κοινό πρόγραμμα επιστροφής δειγμάτων του Άρη (MSR) της NASA και της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας. Το πολύπλοκο αμερικανικό πρόγραμμα MSR βρίσκεται στο μέσον μιας μεγάλης αναθεώρησης μετά από σοβαρές υπερβάσεις κόστους και χρονοδιαγράμματος που κατέστησαν το αρχικό πλαίσιο της αποστολής ασύμφορο.

Η NASA στοχεύει να καθορίσει μέχρι το τέλος του έτους πώς θα απλοποιήσει την αρχιτεκτονική της αποστολής και θα μειώσει το κόστος, έτσι ώστε να μπορέσει να φέρει δείγματα που έχει πάρει το ρόβερ Perseverance, σε μέγεθος αυτοκινήτου, στη Γη πριν από το 2040, δήλωσαν αξιωματούχοι της υπηρεσίας στα τέλη του περασμένου μήνα.

Ωστόσο, ολόκληρο το πρόγραμμα MSR είναι πιθανό να εξεταστεί σύντομα από την κυβέρνηση του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Η SpaceX, της οποίας ο ιδιοκτήτης Έλον Μασκ είναι ο πλουσιότερος υποστηρικτής του Τραμπ και αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη επιρροή στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, είναι μία από τις επτά εταιρείες που υπέβαλαν πρόταση στη NASA περιγράφοντας ένα απλούστερο σχέδιο αποστολής επιστροφής δειγμάτων με τη χρήση του μεγαρόπλοιου Starship της SpaceX. Οι ειδικοί λένε ότι πλέον δεν έχει νόημα να δαπανηθούν δισεκατομμύρια δολάρια για μια ανεξάρτητη ρομποτική αποστολή επιστροφής δειγμάτων, όταν οι αστροναύτες μπορούν απλώς να φέρουν τα δείγματα μέσα στο Starship.

«Βλέπω ένα πολύ αμυδρό μέλλον αυτή τη στιγμή για το MSR ως ανεξάρτητο έργο που διαχειρίζεται η NASA», δήλωσε στο Space.com ο Casey Dreier, επικεφαλής της διαστημικής πολιτικής στο The Planetary Society, σε πρόσφατη συνέντευξή του.