Μπορεί να μην είναι το πιο ρομαντικό πράγμα που μπορεί να πει κανείς, αλλά το φιλί δεν επιτυγχάνει πολύ λίγα από βιολογική άποψη. Αν μη τι άλλο, η ικανότητα ενός smooch να διευκολύνει την εξάπλωση μεταδοτικών ασθενειών μπορεί να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Αλλά σύμφωνα με μια ανασκόπηση του εξελικτικού ταξιδιού της ανθρωπότητας, υπήρξε μια εποχή που τα φιλιά δυνητικά σήμαιναν έναν πιο υγιεινό -και πιο τριχωτό- πίθηκο.
Ο Adriano Lameira, πρωτεύων και εξελικτικός ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Warwick, διεξήγαγε πρόσφατα μια περιεκτική εξέταση των υπαρχουσών υποθέσεων πίσω από την πιθανή προέλευση του φιλιού, όπως το θηλασμό βρεφών και η προμάσηση τροφής για νεαρούς πιθήκους. Και ενώ το συμπέρασμα του Lameira προσφέρει επίσης πολύ πιο χρηστικά ξεκινήματα από το σημερινό σημάδι αγάπης, θεωρεί ότι τα φιλιά μπορεί να προέρχονται από ενήλικες που καθαρίζουν ο ένας τον άλλον.
“[K]Η έκκριση δεν είναι ένα παράγωγο σήμα στοργής στους ανθρώπους, αντιπροσωπεύει μια επιζούσα αποκεντρωμένη… μορφή περιποίησης πρωτευόντων που διατήρησε την προγονική μορφή, το πλαίσιο και τη λειτουργία του», υποστήριξε ο Lameira σε μια εργασία που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό. Εξελικτική Ανθρωπολογία.
Τα σημερινά πρωτεύοντα συνήθως ολοκληρώνουν τις συνεδρίες περιποίησης προεξέχοντας τα χείλη τους και ρουφώντας προσεκτικά τα υπερβολικά υπολείμματα, τα έντομα και τα παράσιτα που πιάνονται στη γούνα ενός άλλου πιθήκου. Σύμφωνα με τον Lameira, αυτή η στιγμή σηματοδοτεί το τέλος μιας συχνά «τελετουργικής έντασης χρόνου και εργασίας» που σφυρηλατεί και ενισχύει τους κοινωνικούς δεσμούς. Αλλά οι συνεδρίες καθαρισμού είναι μόνο μεγάλες και εστιασμένες όπως το επιτρέπουν οι τρίχες του σώματος ενός πιθήκου.
[Related: Ancient Mesopotamian texts show when and why humans first kissed.]
Ο καλλωπισμός χρειάστηκε λογικά λιγότερο χρόνο και προσπάθεια καθώς οι ανθρώπινοι πρόγονοι εξελίχθηκαν σταδιακά λιγότερη γούνα κατά τη διάρκεια χιλιάδων ετών, αλλά η Lameria υποστηρίζει ότι αυτά τα στοιχειώδη φιλιά παρέμειναν κοινωνικά βασικά στοιχεία παρά το γεγονός ότι ήταν λιγότερο αναγκαίες για την υγεία. Θεωρεί ότι αυτές οι μετέπειτα «συντομότερες συνεδρίες θα είχαν προβλέψιμα διατηρήσει ένα τελικό στάδιο «φιλιών», μέχρι που τελικά έγινε «το μόνο απομεινάρι μιας κάποτε τελετουργικής συμπεριφοράς για τη σηματοδότηση και την ενίσχυση των κοινωνικών και συγγενικών δεσμών σε έναν προγονικό πίθηκο».
Ως Phys.org όπως εξηγήθηκε στις 26 Οκτωβρίου, ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το φιλί δεν είναι καθολικό στους ανθρώπινους πολιτισμούς. Μια μελέτη του 2015 στο περιοδικό Αμερικανός Ανθρωπολόγος αναφέρει ότι μόλις το 46 τοις εκατό των 168 ερωτηθέντων πολιτισμών σε όλο τον κόσμο διατηρούν ρομαντικές και κοινωνικές πρακτικές φιλιών, ενώ οι ιθαγενείς κοινότητες κυνηγών-συλλεκτών θεωρούν ακόμη και τα φιλιά ως κάπως χυδαία. Όχι μόνο αυτό, αλλά πολλά πρωτεύοντα μη πιθήκους συμμετέχουν σε διαφορετικά τελετουργικά κοινωνικών δεσμών. Ο πίθηκος καπουτσίνος, για παράδειγμα, βάζει τα δάχτυλά του στα ρουθούνια και στα μάτια των πιο κοντινών μελών της κοινότητάς τους.
Η Λαμέιρα, ωστόσο, χρειάζεται χρόνο για να σημειώσει τέτοιες εξαιρέσεις στο έγγραφό της. Αναφέρει επίσης πώς οι συμπεριφορές περιποίησης εμφανίζονται παραδοσιακά σε χερσαίους πιθήκους πιο επιρρεπείς σε παράσιτα από τους συγγενείς τους που κατοικούν δέντρα, όπως οι καπουτσίνοι, δυνητικά υποστηρίζοντας περαιτέρω τη θεωρία του. Είτε έτσι είτε αλλιώς, ο Lameira εξέφρασε την ελπίδα στο συμπέρασμά του ότι η «υπόθεση του τελικού φιλιού» θα εμπνεύσει περαιτέρω έρευνα και τις σημερινές συμπεριφορές καλλωπισμού μεγάλων πιθήκων, ειδικά εκείνων με διαφορετικές ποσότητες γούνας.
«Για μελλοντική εξελικτική εικόνα της εξέλιξης του ανθρώπινου φιλιού και άλλων συμπεριφορών που παρουσιάζονται μοναδικά από το είδος μας, θα είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου και να αναλογιστούμε την επιρροή του ευρύτερου κοινωνικο-οικολογικού, γνωστικού και επικοινωνιακού πλαισίου των ανθρώπινων προγόνων». έγραψε.
VIA: popsci.com
