Άνθρακες ο θησαυρός; Αμφισβητούν ειδικοί επιστήμονες την ανακάλυψη του «ιερού δισκοπότηρου» στην Πέτρα της Ιορδανίας * H κορφή μιας σπασμένης κανάτας…και media εντυπωσιασμός; [videos]

<!–

–>

Για μια από τις πιο διάσημες αρχαίες τοποθεσίες στον πλανήτη, για την πόλη της Πέτρας στην Ιορδανία – και τους Ναβαταίους που την έχτισαν – μας διαφεύγει μεγάλο ποσοστό γνώσης ώστε να μιλάμε με βεβαιότητα .

Ποια ήταν ακριβώς η προέλευσή τους; Πώς λειτουργούσε η κοινωνία τους; Και γιατί χάραξαν με χέρι τόσο εντυπωσιακά μνημεία στον κοκκινωπό βράχο της ιορδανικής ερήμου;

 Ένα πρόσφατο εύρημα στην Πέτρα αυτή την εβδομάδα υποσχέθηκε κάποιες «πρωτοποριακές και ιστορικές» απαντήσεις. Περιγράφεται από την ερευνητική ομάδα σαν να βρέθηκε το ιερό δισκοπότηρο της αρχαιολογίας της Πέτρας, ένας μεγάλος τάφος έχει ανασκαφεί ακριβώς μπροστά από το Khazneh, ή το θησαυροφυλάκιο, την πιο διάσημη από τις υπέροχες προσόψεις του.

• Μέσα υπήρχαν 12 σκελετοί και μια σειρά από ταφικά αντικείμενα, φτιαγμένα από μπρούτζο, σίδηρο και αγγεία.

«Αυτός είναι ίσως ο πιο σημαντικός τάφος που βρέθηκε ποτέ στην Πέτρα και μια ανακάλυψη ιστορικών διαστάσεων», είπε ο Τζος Γκέιτς , ο παρουσιαστής ενός ντοκιμαντέρ του Discovery Channel που συνόδευε την ανασκαφή ΗΠΑ-Ιορδανίας.

«Η ανακάλυψη όχι μόνο θα μπορούσε να αποκαλύψει επιπλέον μυστικά του θησαυρού, αλλά θα μπορούσε επίσης να προσφέρει μια εξαιρετική ματιά στη ζωή των πρώτων Ναβαταίων που έχτισαν την Πέτρα», πρόσθεσε ο παρουσιαστής της εκπομπής.

“The Treasury in Petra is world-famous as the resting place for the Holy Grail in Indiana Jones and the Last Crusade. And up until ten seconds ago, I was sure that was just a movie.”

Watch #ExpeditionUnknown with @joshuagates tomorrow at 9p on @discovery. pic.twitter.com/xGdGwzxGV0

— Discovery (@Discovery) October 15, 2024

Ακολούθησαν πηχυαίοι εντυπωσιακοί τίτλοι στα παγκόσμια μέσα  – ενισχύθηκαν από μια φωτογραφία ενός ευρήματος που, σύμφωνα με τον Γκέιτς, «έμοιαζε σχεδόν με το ιερό δισκοπότηρο που παρουσιάστηκε στο Indiana Jones and the Last Crusade », μέρος του οποίου γυρίστηκε έξω από το Khazneh .

• Αυτό το τεχνούργημα ήταν στην πραγματικότητα η κορυφή μιας σπασμένης κανάτας και οι ειδικοί στις ταφές των Ναβαταίων ήταν πιο ψύχραιμοι στην εκτίμησή τους για τη σημασία του τάφου.

«Πιστεύω ότι το έχουν εξιτάρει λίγο στα μέσα ενημέρωσης για λόγους προβολής και εντυπωσιασμού», είπε η Δρ Λούσι Γουέιντσον, ειδικός στις ταφικές παραδόσεις των Ναβαταίων που διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου.

• Πρόσθεσε ότι ενώ η τοποθεσία του ευρήματος αναπόφευκτα προσδίδει ενδιαφέρον, «γνωρίζαμε ήδη ότι υπήρχε αυτός ο τάφος. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Ιορδανίας είχε ήδη ανασκάψει εκεί δύο τάφους και τον άφησαν κλειστό για μελλοντική ημερομηνία, οπότε δεν είναι σαν να είναι κάτι καινούργιο».

Η Μέγκαν Πέρι, καθηγήτρια βιολογικής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Καρολίνας στις ΗΠΑ και κορυφαία εμπειρογνώμονας στις ταφές των Ναβαταίων, ήταν πιο καυστική σε ανάρτησή της  στο Χ :

«Δεν με εκπλήσσει @discovery @joshuagates τελικά, έχω σκάψει πολλούς τάφους στο Πέτρα και μάντεψε τι; ΤΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑΦΙΚΑ ! Κανείς δεν εκπλήσσεται εκτός από ανθρώπους που δεν έχουν κάνει έρευνα!».

I’m not amazed @discovery @joshuagates – after all, I’ve excavated many tombs in Petra and guess what? THEY F’ING CONTAIN BURIALS! No one is amazed except people who haven’t done their research!

— Dr. Megan A Perry (@petrabonegirl) October 15, 2024

Οι Ναβαταίοι ήταν μια αραβική φυλή που η προέλευσή της  εξακολουθεί να συζητείται, αλλά η οποία ξεχώρισε σε πλούτο και δύναμη στους αιώνες πριν από τη χριστιανική εποχή χάρη στη θέση της στους εμπορικούς δρόμους πολύτιμων αρωματικών όπως το λιβάνι και το μύρο από την αραβική χερσόνησο στη Μεσόγειο.

Στην κορυφή του πολιτισμού των Ναβαταίων, η δύναμή τους εκτεινόταν από τη Δαμασκό έως τη βόρεια Αραβία. ( Η Χέγκρα, στη σημερινή Σαουδική Αραβία, όπου η Γουέιντσον είναι σύμβουλος έρευνας, είναι ένας άλλος σημαντικός αρχαιολογικός χώρος των Ναβαταίων.)

Η Γουέιντσον είπε ότι η αρχιτεκτονική κλασικού στιλ στην Πέτρα, την πρωτεύουσα των Ναβαταίων, βασίστηκε σε αυτές τις εκτεταμένες πολιτιστικές συνδέσεις, αλλά ενώ ήταν σίγουρα ένας εγγράμματος  πολιτισμός, άφησαν πολύ λίγα γραπτά αρχεία.

• «Οι Ναβαταίοι δεν έγραψαν πραγματικά για τον εαυτό τους. Έτσι, οι αρχαίες κειμενικές πηγές μας γι’ αυτούς είναι συχνά παρεμβατικά σχόλια Ελλήνων και Ρωμαίων».

Ακόμη και οι επιγραφές σε τάφους είναι σπάνιες στην Πέτρα, είπε, αν και κάποιοι στη Χέγκρα έχουν προσφέρει ενδιαφέρουσες προτάσεις μιας πολύ διαφορετικής κοινωνίας στους συγχρόνους τους, στην οποία οι γυναίκες πιθανόν να είχαν ιδιοκτησία και  πραγματική ισχύ και εξουσία.

«Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι έχουμε τάφους στη Χέγκρα που ανήκουν ειδικά σε γυναίκες και ήταν μόνο για τις ταφές των θυγατέρων και των εγγονών τους, στη μητρογραμμική γραμμή καταγωγής», είπε. «Δεν ξέρουμε πραγματικά γιατί – ήταν αυτές χωρισμένες γυναίκες; Ήταν ιερές εταίρες στον ναό;»

Τα νομίσματα, επίσης, δείχνουν βασίλισσες των Ναβαταίων καθώς και βασιλιάδες, «άρα οι βασίλισσες είχαν προφανώς αρκετή δύναμη και σε ορισμένες περιπτώσεις κυβερνούσαν για λογαριασμό των παιδιών τους».

Η ανακάλυψη του «ιερού δισκοπότηρου» για την Γουέιντσον θα ήταν να μάθει περισσότερα για το τι πίστευαν οι Ναβαταίοι για τη μετά θάνατον ζωή, είπε.

«Δεν είναι ένας πολιτισμός που έχει καταγράψει τη δική του μυθολογία ή τη δική του ιστορία. Αλλά ίσως το έκαναν, και απλά δεν το έχουμε ανακαλύψει ακόμα. Οι πάπυροι, για παράδειγμα, μπορεί να υπάρχουν ακόμα. Αυτού του είδους στοιχεία θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν».

Με πληροφορίες από The Guardian

Στην Πέτρα της Ιορδανίας ανακαλύφθηκε τάφος του 1ου μ.Χ. αιώνα με 12 ανθρώπινα λείψανα και «Άγιο Δισκοπότηρο», παρόμοιο με της ταινίας του Ιντιάνα Τζόουνς [videos, εικόνες]

<!–

–>