Αν έχετε κοιτάξει ποτέ σε έναν κυρίως γαλάζιο ουρανό και έχετε δει ευθείες λευκές γραμμές να διασχίζουν τον ορίζοντα ή παρακολουθήσατε ένα αεροπλάνο να φουσκώνει ένα λοφίο καθώς περνούσε από πάνω, μπορεί να έχετε αναρωτηθεί, “τι προκαλεί αυτό;” Τα μονοπάτια συμπύκνωσης, ή εν συντομία τα ίχνη συμπύκνωσης, δεν είναι απλώς καυσαέρια, όπως μπορείτε να δείτε από μια εξάτμιση αυτοκινήτου (αν και είναι παρόμοια). Και όχι, είναι επίσης σίγουρα όχι “chemtrails”.
Αυτό που είναι, αντίθετα, είναι παγωμένοι υδρατμοί που κρυσταλλώνονται σε σωματίδια αιθάλης, τα οποία και τα δύο είναι τυπικά υποπροϊόντα της μηχανής εσωτερικής καύσης ενός πίδακα. Εν συντομία, «ένα contrail είναι ένα τεχνητό σύννεφο», λέει Στίβεν Μπάρετκαθηγητής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ που μελετά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της αεροπορίας. «Είναι πολύ τα ίδια με τα φυσικά σύννεφα κίρους, με τη διαφορά ότι αρχικά είναι μακριά και ευθεία», λέει. Λαϊκή Επιστήμη. Και παρόλο που οι θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με τα αεροπλάνα που διανέμουν χημικές ουσίες ελέγχου του μυαλού δεν είναι σωστές, τα contrails έχουν αρνητική πλανητική επίδραση.
Πώς σχηματίζονται τα contrails;
Παρά το γεγονός ότι είναι τόσο απλοί όσο οι υδρατμοί και η σκόνη, οι οπίσθιοι πόροι δεν σχηματίζονται ή παραμένουν πάντα στο πέρασμα ενός αεροπλάνου. Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες πρέπει να είναι κατάλληλες για να μπορούν να κρυσταλλωθούν οι ατμοί του πίδακα: αρκετά υγρό ώστε το νερό να μην εξατμίζεται και αρκετά δροσερό ώστε να παγώνει. «Ο αέρας που είναι αρκετά κρύος ή αρκετά υγρός ονομάζεται υπερκορεσμένος πάγος», λέει ο Barrett.
Σε σύγκριση με άλλα ατμοσφαιρικά υψόμετρα, ο υπερκορεσμός πάγου είναι σχετικά συνηθισμένος σε τυπικό υψόμετρο πλεύσης με τζετ (περίπου 35.000 πόδια πάνω). Ωστόσο, αυτό συμβαίνει μόνο στο πέντε με 10 τοις εκατό των περιπτώσεων, προσθέτει.
Το χρονικό διάστημα που διαρκεί ένα contrail ή η «επιμονή» του εξαρτάται επίσης από τις συνθήκες. Ο θερμότερος και ξηρότερος αέρας συχνά σημαίνει ότι θα διαλυθούν σε λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά – αλλά η σωστή συνταγή του κρύου και του υγρού μπορεί να αφήσει τα σύννεφα να κολλήσουν για έως και έξι ώρες και να εξαπλωθούν σε όλο τον ουρανό, εξηγεί ο Barret.
Επειδή τα ιχνηλάτια είναι τόσο στενά συνδεδεμένα με τη θερμοκρασία και την περιεκτικότητα σε υγρασία του αέρα, ποικίλλουν ανά εποχή και περιοχή, λέει Marc Stettlerκαθηγητής μεταφορών και περιβάλλοντος στο Imperial College του Λονδίνου. Σε πολλά μέρη, είναι πιο συνηθισμένο θέαμα την άνοιξη και το φθινόπωρο, σημειώνει ο Stettler.
Είναι επικίνδυνα τα contrails;
Κάπως έτσι, αλλά όχι με άμεσο τρόπο για την ανθρώπινη υγεία, και πιθανότατα όχι όπως θα περιμένατε. Ένας αυξανόμενος όγκος επιστημονικής έρευνας, συμπεριλαμβανομένων των σπουδών διεξάγεται και από τους δύο Μπάρετ και Stettlerυποδεικνύουν ότι τα contrails αθροιστικά έχουν θερμαντική επίδρασησυμβάλλοντας στην κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο.
Φυσικά τα αεροπορικά ταξίδια συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή, επειδή τα αεροπλάνα καίνε ορυκτά καύσιμα για να πετάξουν και προσθέτουν διοξείδιο του άνθρακα στον αέρα. Όμως, η θερμική επίδραση των contrails είναι ένα ξεχωριστό φαινόμενο, διαφορετικό από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της αεροπορίας. Και είναι μια εκπληκτικά ισχυρή επίδραση.
«Τα αντίθετα από την αεροπορία προκαλούν περίπου τόση θέρμανση όση όλο το CO2 από την αεροπορία», λέει ο Barrett-με μια βασική διαφορά. Οι εκπομπές άνθρακα από τις πτήσεις είναι αθροιστικές, αθροίζονται κατά τη διάρκεια δεκαετιών, ενώ οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι προσωρινές – εξαφανίζονται μετά από λίγες μόνο ώρες. «Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι οι τελευταίες έξι ώρες του contrails προκαλούν περίπου τόση θέρμανση όσο τα τελευταία 60 χρόνια [aviation] CO2. Είναι πολύ δυνατός μοχλός», λέει.
Με άλλους όρους, ο Stettler εξηγεί ότι τα contrails αποτελούν περίπου το δύο τοις εκατό του συνόλου της υπερθέρμανσης που προκαλείται από τον άνθρωπο σε κάθε δεδομένο έτος – αυτό περιλαμβάνει τα πάντα, από τις εκπομπές των αυτοκινήτων μέχρι τη γεωργία μέχρι τη θέρμανση των σπιτιών μας. Το δύο τοις εκατό μπορεί να μην φαίνεται πολύ, αλλά ορισμένες πηγές εκτιμούν ότι η εμπορική εναέρια κυκλοφορία έχει ρυθμιστεί πολλαπλασιάστε επί 2,5 φορές τα επόμενα 30 χρόνια, και όταν η Γη είναι στη γραμμή, όλα μετράνε.
Πώς θερμαίνουν το κλίμα τα contrails;
Δεδομένου ότι τα contrails, όπως και άλλα σύννεφα, είναι φωτεινά λευκά και μονωτικά, αντανακλούν το φως και τη θερμότητα και επίσης τα παγιδεύουν. Σε μια ηλιόλουστη μέρα, ένα contrail κάνει δύο πράγματα ταυτόχρονα. «Λειτουργεί σαν μια κουβέρτα», εμποδίζοντας τη θερμότητα που ακτινοβολεί από την επιφάνεια της Γης να διαφύγει στο διάστημα, λέει ο Barrett – αυτό είναι το φαινόμενο της θέρμανσης. Ταυτόχρονα, αντανακλά επίσης το φως του ήλιου από το διάστημα μακριά από την επιφάνεια της Γης, σε ένα αποτέλεσμα ψύξης. Δυστυχώς, ακόμη και όταν ο ήλιος λάμπει, γενικά το φαινόμενο της κουβέρτας υπερτερεί του φαινομένου του ανακλαστήρα, λέει ο Barrett.
Και όταν δύει ο ήλιος, δεν υπάρχει διαγωνισμός. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, δεν υπάρχουν διαστημικές ακτίνες για να αντανακλούν τα ίχνη, αλλά μόνο θερμότητα για να παραμένουν παγιδευμένα. Αν και τα ίχνη είναι μόνιμα, η θερμότητα που αναπηδούν πίσω στην επιφάνεια του πλανήτη μας δεν διαφεύγει από θαύμα μόλις φύγει το αρχικό εμπόδιο. Συν, τόσα πολλά αεροπλάνα είναι στον ουρανό ανά πάσα στιγμή, εάν οι συνθήκες είναι κατάλληλες, πιθανότατα υπάρχει ήδη ένα άλλο contrail για να αντικαταστήσει ό,τι έχει διαλυθεί.
Πώς μπορούμε να το λύσουμε;
Οι υπερκορεσμένες περιοχές πάγου μπορεί να είναι πολύ διαδεδομένες ζώνες σε όλη την ατμόσφαιρα, αλλά είναι συχνά πολύ λεπτές, λέει ο Barrett – πράγμα που σημαίνει ότι οι πιλότοι μπορούν να τις αποφύγουν πετώντας ελαφρώς πάνω ή κάτω, όπου οι συνθήκες είναι κατάλληλες για ανίχνευση. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί μόνο μια προσαρμογή περίπου 1.000 ποδιών, «αρκετά μικρό σε σχέση με τα υψόμετρα κρουαζιέρας», προσθέτει. Με άλλα λόγια, η πολύ μικρή αλλαγή των διαδρομών πτήσης θα μπορούσε να κάνει μεγάλη διαφορά.
Επί του παρόντος, δεν είμαστε εξαιρετικοί στο να προβλέψουμε ατμοσφαιρικές συνθήκες στα 35.000 πόδια, λέει ο Stettler. «Δεν υπάρχει τεράστιος όγκος δεδομένων για αυτό και δεν ήταν σημαντική προτεραιότητα για τους μετεωρολόγους», εξηγεί. Ωστόσο, οι ερευνητές εργάζονται για να βελτιώσουν την ικανότητά μας να προβλέπουμε τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και να σχεδιάζουμε πτήσεις ανάλογα. Στο μεσοδιάστημα, η απλή ανταπόκριση στις συνθήκες σε πραγματικό χρόνο όπως κάνουν οι πιλότοι επί του παρόντος για να ελαχιστοποιήσουν τις αναταράξεις και η προσαρμογή του υψομέτρου μόλις γίνει εμφανές ένα ίχνος μπορεί να μειώσει σημαντικά τον παγκόσμιο αντίκτυπο, λέει ο Barrett.
Ήδη, έχουν πραγματοποιηθεί δοκιμές μικρής κλίμακας για προσπάθειες πρόβλεψης, συμπεριλαμβανομένων ένα που περιλαμβάνει Google, Breakthrough Energy και πολλές αεροπορικές εταιρείες. Αλλά απαιτούνται περισσότερες μεγάλες δοκιμές για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς να μετριαστούν καλύτερα τα ίχνη, σημειώνει ο Barrett. “Αυτή είναι πραγματικά η επόμενη πρόκληση – ας πούμε όλος ο εναέριος χώρος της Σκωτίας ή ένα μεγάλο κομμάτι των γραμμών του Ατλαντικού – εκεί πρέπει να πάμε στη συνέχεια.”
Ωστόσο, ακόμη κι αν θέσουμε τα contrails υπό έλεγχο, η αεροπορική βιομηχανία χρειάζεται ακόμα να κάνει περισσότερα, σημειώνει ο Stettler. «Η μείωση των επιπτώσεων των ιπποδρομιών δεν πρέπει να αντικαταστήσει ή να υποκαταστήσει τη δράση για τον μετριασμό των εκπομπών CO2 των αερομεταφορών», λέει. Σε τελική ανάλυση, εάν όλα τα ίχνη εξαφανιστούν με μια τελευταία ρουφηξιά, θα υπάρχουν ακόμα δεκαετίες παρατεταμένων εκπομπών για να ανησυχείτε.
VIA: popsci.com
